ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਫਲੋਰਾ
(ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ) ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾ ਵਿਚ ਜਾਗਰੂਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਟੈਸਟਿੰਗ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਮਰਨ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਐਸਟੀਆਈ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਦਸ ਵਿੱਚੋਂ ਨੌਂ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ, ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਕਰਮਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਪੰਜ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ 2024 ਗਲੋਬਲ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਛੂਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 1.3 ਮਿਲੀਅਨ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਲਾਗ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ, ਦਵਾਈਆਂ, ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੰਭਾਵੀ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਿਗਰ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਉ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਸਰਵੇਖਣਾ ਮੁਤਾਬਿਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਸੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਛੇ ਤੋਂ ਬਾਰਾਂ ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਚਾਲੀ ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ। ਐਚ ਈ ਵੀ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਐਚ ਈ ਵੀ ਵਾਇਰਸ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੇਸ਼ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਆਇਆ, 2022 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕੇਸਾਂ ਦੀ 27.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ, 83.8 ਮਿਲੀਅਨ ਕੇਸਾਂ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਇਸ ਵੱਧ ਰਹੇ ਰੋਗ ਦਾ ਕਾਰਨ, ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮਝ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਲਉ ਕਿ ਜਾਗਰੂਤਰਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀ ਖੋਜ਼ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਲਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਵਾਇਰਲ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਲਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਸਾਧਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।” ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਅਤੇ ਸੀ ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2030 ਤੱਕ, ਯੋਜਨਾ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਨੱਬੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ 65 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਅੱਸੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ, ਪੰਜ ਬੁਨਿਆਦੀ ਨਿਯਮਾ ‘ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਟੀਕਾਕਰਨ, ਮਾਂ ਤੋਂ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ, ਖੂਨ ਅਤੇ ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ, ਨਸ਼ੀਲੇ ਟੀਕੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਅਤੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਤੱਕ ਐਚ ਈ ਵੀ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਐਚ ਸੀ ਵੀ ਲਈ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ, ਹੀਮੋਫਿਲਿਆ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਮਰੀਜ਼, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ, ਨਾੜੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ, ਅਤੇ ਐਚਆਈਵੀ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਚਸੀਵੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਲਈ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨਿਯਮਤ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਵਿਹਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰਅਦੰਾਜੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ’ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਲਿੰਕ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://play.google.com/store/apps/details?id=in.yourhost.samajweekly
