ਮੁੰਬਈ— ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਦਸੰਬਰ 1937 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸੂਰਤ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਨੇਵਲ ਟਾਟਾ ਅਤੇ ਸੁਨੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਰਤਨ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਦਾਦੀ ਨਵਾਜ਼ਬਾਈ ਟਾਟਾ ਨੇ ਗੋਦ ਲਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਟਾਟਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਕੈਂਪਿਅਨ ਸਕੂਲ, ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਕੈਥੇਡ੍ਰਲ ਅਤੇ ਜੌਹਨ ਕੌਨਨ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਬਿਸ਼ਪ ਕਾਟਨ ਸਕੂਲ, ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਰਿਵਰਡੇਲ ਕੰਟਰੀ ਸਕੂਲ, ਨਿਊਯਾਰਕ, ਅਤੇ ਕਾਰਨੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਡਿਗਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੰਪਨੀ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। 1991 ਵਿੱਚ, ਜੇ.ਆਰ.ਡੀ. ਟਾਟਾ ਦੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ। ਆਪਣੀ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ, ਉਸਨੇ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਉਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਕਵਾਇਰ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਨ ਜੈਗੁਆਰ ਲੈਂਡ ਰੋਵਰ, ਟੈਟਲੀ ਟੀ, ਅਤੇ ਕੋਰਸ। ਟਾਟਾ ਨੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੇ ਟਾਟਾ ਨੈਨੋ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕਾਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਭਾਰਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸਸਤੇ ਵਾਹਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਾਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੀ ਪਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਇਸ ਸੋਚ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ।
ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਸਿਰਫ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਵੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਟਾਟਾ ਟਰੱਸਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸਨੇ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਵਾਂਝੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਕਈ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ (2000) ਅਤੇ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ (2008) ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਸੀਐਨਐਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ ਬਾਰੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਚਾਰ ਵਾਰ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਇਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਲਾਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਪਰ 1962 ਦੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ, ਉਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਟਾਟਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਾ ਸੀ। ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪਰ ਉਹ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਸਾਲ ਸੀ। ਉਹ ਨਹੀਂ ਆਈ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਉਸਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ।”
ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ ਟਾਕ ਸ਼ੋਅ ਦੀ ਹੋਸਟ ਸਿਮੀ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਵੀ 2011 ਵਿੱਚ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਟਾਟਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਹ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਹਾਸੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਿਮਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਸੱਜਣ ਹੈ। “ਪੈਸਾ ਕਦੇ ਵੀ ਉਸਦੀ ਚਾਲਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ।” ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੋਮਾਂਸ ਵਿਆਹ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਪੱਕੇ ਦੋਸਤ ਬਣੇ ਰਹੇ।
ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ’ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਲਿੰਕ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://play.google.com/store/apps/details?id=in.yourhost.samajweekly
