ਗੋਰਿਆ ਦੀ ਲੋਹੜੀ: ਹੈਲੋਵੀਨ

(ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ) ਹੇਲੋਵੀਨ ਨਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਪਵਿੱਤਰ। ਇਸ ਦਿਨ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾ ਵਿਚ ਛੱੁਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ  ਇਹ ਛੁੱਟੀ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੈਲੋਵੀਨ, ਜੋ ਕਿ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪਤਝੜ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਮਈ ਦਿਵਸ ਬਸੰਤ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਡਰੂਡਜ਼ (ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗੌਲ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਡਰੂਡ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ) ਨੇ ਪਤਝੜ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜੋ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 1 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੌਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਦੇਵਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਦੁਸ਼ਟ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਰ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਕੁਕਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਸਜਾਵਾਂ ਭੋਗਣ ਲਈ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਲੈਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਬੈਠੀਆ ਸਨ। । ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਜਿਹੇ ਇਕੱਠ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਾਧਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਅੱਗਾਂ ਬਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਸ਼ਟ ਆਤਮਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਤਿੱਖੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਡੈਣ ਅਤੇ ਭੂਤ ਹੇਲੋਵੀਨ ਬਾਰੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕੁਝ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਦੇ ਹਨ!

ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇਅੰਤ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਈ ਹੋਰ ਰੀਤੀਆਂ ਰਿਵਾਜ ਵੀ ਇਹਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਲੋਕ ਟੋਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਲੋਹੜੀ ਮੰਗਦੇ ਸਨ; ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿਸ ਘਰ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮਿਆ ਹੋਵੇ। ਉਥੇ ਤਾਂ ਹਰ ਟੋਲੀ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਰਿਵਾਜ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਪਰ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਅੱਜ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰਿਉੜੀਆਂ, ਮੂੰਗਫ਼ਲੀ, ਗੁੜ ਅਤੇ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਟੋਲੀਆਂ ਅਲੱਗ ਹੋ ਕੇ ਲੋਹੜੀ ਮੰਗਦੀਆਂ ਸਨ।

 ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਅੱਗੇ, ਜਾਂ ਚੁਰਸਤਿਆਂ ਵਿਚ ਠੁਣੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤੰਤਰ ਮੰਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਮਰਿਆਂ ਹੋਇਆ ਰੂ੍ਹਹਾ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪੁੱਠੇ ਸਿੱਧੇ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੀ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਹੈਲੋਵੀਨ ਗੋਰਿਆ ਦੀ ਲੋਹੜੀ ਕਹਿ ਲਉ ਜਾਂ ਦੀਵਾਲੀ ਜੋ ਆਉਂਦੀ ਵੀ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਹੀ ਹੈ।

ਹੇਲੋਵੀਨ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਮਹੈਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੇਲਟਿਕ ਤਿਉਹਾਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਭੂਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਬੋਨਫਾਇਰ ਬਾਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਗਰਮ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ। ਅੱਠਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਪੋਪ ਗ੍ਰੈਗਰੀ ਨੇ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ। ਜਲਦੀ ਹੀ, ਆਲ ਸੇਂਟਸ ਡੇ ਨੇ ਸਮਹੈਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਲ ਹੈਲੋਜ਼ ਈਵ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੇਲੋਵੀਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੇਲੋਵੀਨ ਚਾਲ-ਜਾਂ-ਇਲਾਜ, ਜੈਕ-ਓ-ਲੈਂਟਰਨਾਂ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ, ਪੁਸ਼ਾਕ ਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ।

ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਨਿਊ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੈਲੋਵੀਨ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੀਮਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਸਨ। ਹੈਲੋਵੀਨ ਮੈਰੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕਲੋਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ ਰਲ ਗਏ, ਹੇਲੋਵੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਕਰਣ ਉਭਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਪਹਿਲੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ “ਪਲੇ ਪਾਰਟੀਆਂ” ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਢੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਆਯੋਜਿਤ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮ ਸਨ। ਗੁਆਂਢੀ ਮਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦੱਸਦੇ ਤੇ , ਨੱਚਦੇ  ਅਤੇ ਗਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਚਾਲ-ਜਾਂ-ਇਲਾਜ ਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਹੇਲੋਵੀਨ ਪਰੰਪਰਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਲ ਸੋਲਸ ਡੇ ਪਰੇਡਾਂ ਤੋਂ ਹੋਇਆ। ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਗਰੀਬ ਨਾਗਰਿਕ ਭੋਜਨ ਲਈ ਭੀਖ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਦੇ ਬਦਲੇ “ਸੋਲ ਕੇਕ” ਨਾਮਕ ਪੇਸਟਰੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਰੂਹ ਦੇ ਕੇਕ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਚਰਚ ਦੁਆਰਾ ਰੋਮਿੰਗ ਆਤਮਾਵਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਵਾਈਨ ਛੱਡਣ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੇ ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਭਿਆਸ, ਜਿਸਨੂੰ “ਜਾਨ-ਆਤਮਾ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਆਖਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ਹੇਲੋਵੀਨ ਲਈ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀਆਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਅਤੇ ਸੇਲਟਿਕ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਨ। ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਰਦੀ ਇੱਕ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਅਤੇ ਡਰਾਉਣਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਭੋਜਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ, ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਦਿਨ ਲਗਾਤਾਰ ਚਿੰਤਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।

ਹੈਲੋਵੀਨ ‘ਤੇ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਭੂਤ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਭੂਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੂਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਲੋਕ ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵੇਲੇ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਭੂਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਥੀ ਆਤਮਾ ਸਮਝ ਲੈਣ।

ਅੱਜ, ਹੇਲੋਵੀਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਈਸਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਾਲ-ਜਾਂ-ਇਲਾਜ, ਪੋਸ਼ਾਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ’ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਲਿੰਕ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://play.google.com/store/apps/details?id=in.yourhost.samajweekly