ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਤਿਕਾਰ

         (ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ)

 ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਘਟਦਾ ਆਦਰ ਇੱਕ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੋਚਣ-ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਾਪਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਡੂੰਘੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਧਿਆਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਕਾਂ ਤੋਂ ਲੱਭੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

 ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਚਾਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਇੰਸਟੈਂਟ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਨੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਸੰਪਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਚੁਅਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਆਦਰ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਅਕਸਰ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

 ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਮਕਾਲੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਸੁਭਾਅ ਨੇ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਤਤਕਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ, ਆਪਣੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਅਤੇ ਕੰਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਪਤ ਹੋਏ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਜਾਂ ਅਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੇਚੈਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੀਮਤੀ ਸੂਝ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸਬਕ ਲਈ ਕਦਰ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

 ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਪਰਿਵਾਰਕ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਘਟਦੇ ਆਦਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਤਰ-ਪੀੜ੍ਹੀ ਪਰਸਪਰ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਘਟੀ ਹੋਈ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਝ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਦੇ ਦੂਰਗਾਮੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਦਾ ਖੋਰਾ ਸਮਾਜਿਕ ਏਕਤਾ ਦੇ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬਜ਼ੁਰਗ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੀ ਸਮੂਹਿਕ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਅਤੇ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਦੋਵਾਂ ਪੱਧਰਾਂ ਤੋਂ ਠੋਸ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

 ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅੰਤਰ-ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਕਦਰਦਾਨੀ ਦੇ ਮੁੱਲ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਲਈ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਅਤੇ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਬਿਰਤਾਂਤ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬੁਢਾਪੇ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਚਲਿਤਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੰਤਰ-ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਮੁੱਲ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਝੀਲ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

 ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਗਾ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਬੰਧਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ’ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਲਿੰਕ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://play.google.com/store/apps/details?id=in.yourhost.samajweekly