ਖੰਡ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ

(ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ) ਖੰਡ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਖਾਦ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਆਹਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਿੱਠੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਰਿਵਾਇਤਾਂ, ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਣ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਅਤਿ ਆਧੁਨਿਕ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦੀ ਵਧਦੀ ਖਪਤ ਨੇ ਇਸਦੇ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਉਠਾਈਆਂ ਹਨ।

ਖੰਡ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

1. ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ: ਖੰਡ ਦਾ ਮੁੱਖ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਖੰਡ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਲੂਕੋਜ਼, ਕੋਸ਼ਿਕਾ ਦੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਲਈ ਅਹੰਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਖਿਡਾਰੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਖੰਡ ਮਹੱਤਵਪੂਰਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

2. ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਸੁਆਦ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ: ਖੰਡ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ—ਗ੍ਰੈਨੂਲੇਟਡ, ਪਾਊਡਰ, ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਤਰਲ—ਮਿਠਾਈਆਂ ਨੂੰ ਮੀਠਾ ਕਰਨ, ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਮਕੀਨ ਖਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਲਈ।

3. ਖਾਦ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ

ਖੰਡ ਇੱਕ ਸੰਰੱਖਿਅਕ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀ ਹੈ।ਜੈਮ, ਜੈਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖਾਣਿਆਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਸੁਰੱਖਿਅਣ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

4. ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ:

ਖੰਡ ਦਾ ਉਪਭੋਗ ਕੁਝ ਨਿਯੂਰੋਟਰਾਂਸਮੀਟਰਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਰੋਟੋਨਿਨ, ਦੇ ਛੱਡਣ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤਣਾਅ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਆਰਾਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

5. ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁੱਲ

ਖੰਡ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਖੰਡ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ

1. ਸਿਹਤ ਸੱਮਸਿਆਵਾਂ

ਖੰਡ ਦੀ ਵੱਧ ਖਪਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਕ ਨੁਕਸਾਨ ਇਸਦੇ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ।ਖੰਡ ਦੀ ਜਿਆਦਾ ਖਪਤ ਨਾਲ ਮੋਟਾਪਾ, ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਖੰਦਸ਼ਾ ਵੱਧਿਆ ਹੈ।

2. ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ: ਕੁਝ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੰਡ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਗੁਣਵੱਤਾਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

3. ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਘਾਟ:

ਖੰਡ ਦੀ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਵਾਲੀਆਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਿੱਠੇ ਖਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਜਰੂਰੀ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

4. ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ:

ਖੰਡ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਸੁਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਵੱਧ ਖਪਤ ਨਾਲ ਰਕਤ ਸ਼ੱਕਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ-ਘਟਾਅ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿੜਚਿੜਾਪਣ ਅਤੇ ਮੂਡ ਸੁੱਟਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੰਡ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧਖਪਤ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਐਂਜ਼ਾਇਟੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

5. ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਚਿੰਤਾ:

ਖੰਡ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੰਨੇ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਗੰਨੇ ਦੇ ਬਾਗਾਂ(ਕਮਾਦ) ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਕੱਟਾਈ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੇ ਵਿਗੜਨ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਬਦਲਾਅ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਖੰਡ ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਕ ਊਰਜਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਵਿੱਚ  ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਵੱਧ ਖਪਤ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਖਤਰਿਆਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ’ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਦਿਤਾ ਲਿੰਕ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
https://play.google.com/store/apps/details?id=in.yourhost.samajweekly