ਜਨਣੀ ਅਤੇ ਜਨਾਨੀ

ਗੁਲਾਫਸਾ ਬੇਗਮ

(ਸਮਾਜ ਵੀਕਲੀ)

1. ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ
ਕਾਸ਼ਨੀ, ਨੀਲੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਕੱਜਲ ਦਾ ਪਰਦਾ ਪਾਉਣਾ ,
ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ ।
2. ਦਰਪਣ ਸਾਹਵੇਂ ਬਹਿ ਕੇ ਵੀ ਅਕਸ ਆਪਣਾ ਨਜਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ,
ਫਿਟਕਾਰਾਂ ਪਾਵਣ ਉਸ ਮੁੱਖ ‘ਤੇ ਜੋ ਕੰਤ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭਾਉਂਦਾ,
ਦਰ ਦਰ ਲੱਭਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹਾਂ ਵਜੂਦ ਆਪਣਾ ਨਹੀਂ ਥਿਆਉਂਦਾ ,
ਪਰ ਛਡਿਆ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤਿਲ-ਤਿਲ ਮਰ-ਮਰ ਜਿਉਣਾ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
3. ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੀ  ਜਾਨ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ,
ਮੇਰਾ ਅੰਗ-ਅੰਗ ਖਾਂਦਾ ਜੋ ਸੇਕ ਮੈਨੂੰ ਜਣ ਜਾਂਦਾ ,
ਇਸ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਜਿੰਦ ਮੇਰੀ ਦਾ ਖਿੱਲਰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਣ ਜਾਂਦਾ ,
ਪਰ ਹਰ ਯੁਗ, ਹਰ ਕਾਲ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ ਅਜਮਾਉਣਾ ।
ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ ।
4. ਲੱਜ, ਇੱਜ਼ਤ, ਸ਼ਰਮ, ਪਤ, ਪਰਦਾ ਹੈ ਸਭ ਮੇਰੇ ਹਿੱਸੇ ,
ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਮੈਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਤੁਸੀਂ ਸਦਾ ਲਿਖ-ਲਿਖ ਕਿੱਸੇ ,
ਰੂਪ ਮੇਰਾ ਅਸਲ ਜੋ ਕਿਉਂ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਿਸੇ ?
ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ ਮੈ ਕਦੇ ਸੱਚ ਸੁਣਾਉਣਾ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
5. ਸਭ ਰੋਕਾਂ ਸਭ  ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਹੋਵਣ  ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ,
ਬਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਕਿਉਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਗੂ ?
ਰੱਬਾ ਇਹ ਜੋ ਲੇਖ ਸੁੱਤਾ ਦੱਸ ਕਦੋ ਕੁ ਜਾਗੂ ?
ਪਰ ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਹਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣਾ।
ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
6. ਕਿਉਂ ਬਣੀ  ਨਹੀਂ  ਮੈਂ ਮਹਾਨ-ਰਿਸ਼ੀ ਜਾਂ ਮਹਾ-ਗਿਆਨੀ ?
ਆਖਦੇ ਰਹੇ ਯੋਗ-ਪੁਰਸ਼ ਯੁੱਗਾਂ ਤੋਂ ਅਭਿਮਾਨੀ ,
ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਕਾਰ ਮਿਥ ਦਿੱਤਾ ਜਨਣੀ ਜਾਂ ਜਨਾਨੀ ,
ਪਰ ਛੱਡਿਆ ਨਹੀ ਮੈਂ ਰੀਤਾਂ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰ ਪਾਉਣਾ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
7. ਉਸਤਤ, ਪੂਜਾ, ਅਰਾਧਨਾ ਮੈਨੂੰ ਰੱਬ ਬਣਾ ਸਭ ਕਰਦੇ ,
ਬਗਾਵਤ ਮੇਰੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਫੇਰ ਤੁਸੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਰਦੇ?
ਰਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਕਦੇ ਕੰਡੇ ਕਦੇ ਤੱਤੇ ਕੋਲੇ ਧਰਦੇ,
ਪਰ ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਅਗਨ-ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਚੋਂ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
8. ਗੁੱਤ ਦੇ ਪਿਛੇ ਹੁੰਦੀ ਜੋ ਔਰਤ ਮੱਤ ਆਖਦੇ ਨੇ,
ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕੰਜਕ ਅਲਾਪਦੇ ਨੇ ?
ਬਚਨ ਓਹਨਾ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸੱਚ ਜਾਪਦੇ ਨੇ?
ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਠਹਿਰਾਉਣਾ ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
9. ਚੁੱਪ ਕਰ ‘ਗੁਲਾਫਸ਼ਾ’ ਬਹੁਤ ਸੱਚ ਹੁਣ ਤੂੰ ਬੋਲ ਨਾ ,
ਇਸ ਸਭਿਅਕ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਉਲਝੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਨੂੰ ਫਰੋਲ ਨਾ ,
ਮਨ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਕੋਰੇ ਵਰਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਨਾ ,
ਪਰ ਛੱਡਿਆ ਨਹੀਂ
 ਮੈਂ ਨਕਾਬ ਝੂਠ ਤੋਂ ਲਾਹੁਣਾ।
 ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤ ਅਖਵਾਉਣਾ।
ਗੁਲਾਫਸਾ ਬੇਗਮ     
ਸੁਨਾਮ (ਸੰਗਰੂਰ)
Previous articleਨਰਕ ਰੂਪੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀਅ ਰਹੀ ਬੇਘਰ ਜ਼ਖਮੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਸਰਾਭਾ ਆਸ਼ਰਮ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਆਸਰਾ
Next articleਚਮਚੇ